Tủ Lạnh Bị Kêu: 5 Loại Tiếng Ồn và Hướng Dẫn Chẩn Đoán Lỗi Nhanh Chóng

Là một Chuyên gia Âm thanh Chẩn đoán trong lĩnh vực điện lạnh, tôi tin chắc: mỗi âm thanh phát ra từ tủ lạnh đều “kể” một câu chuyện kỹ thuật. Sự khác nhau giữa tiếng “rè”, “rít”, “lạch cạch”, “tách tách”, hay “ù ù” không phải ngẫu nhiên; chúng phản ánh những trạng thái cơ–điện–điều khiển khác nhau như mỏi vòng bi quạt, cánh quạt lệch, Block (máy nén) quá tải, rơ-le khởi động, thậm chí đá rơi từ khay làm đá. Bài viết này giúp bạn nghe – nhận dạng – khoanh vùng lỗi nhanh chóng, tránh thay mò linh kiện, giảm chi phí và thời gian dừng tủ. Nếu cần đội kỹ thuật đến xử lý dứt điểm, bạn có thể tham khảo sửa tủ lạnh để được hỗ trợ theo quy trình âm học – cơ điện tối ưu.

Table of Contents

Phân Loại 5 Tiếng Kêu Phổ Biến và Ý Nghĩa Kỹ Thuật Của Chúng (Block, Quạt, Rơ-le, Đá Rơi)

1) Tiếng “rè/ù đều” – nhóm rung cộng hưởng, dàn ngưng/Block

Đặc điểm: Âm trầm, liên tục, tăng khi tủ đang kéo nhiệt; giảm khi tủ gần đạt nhiệt.
Khả năng kỹ thuật:
- Rung cộng hưởng do tủ không cân chân, kê sát tường, hoặc tấm lưng chạm nhẹ vào ống dàn.
- Block truyền rung xuống sàn qua chân đế; miếng đệm cao su chai cứng.
Cách nghe: Đặt tay lên hông tủ/sườn sau; nếu rung mạnh hơn khi ấn nhẹ vào tấm lưng → có chạm/rung cộng hưởng.
Xử lý nhanh: Căn chân tủ, chèn đệm cao su mềm dưới chân trước; nắn lại tấm lưng không để chạm ống.

2) Tiếng “rít/rè cao” – nhóm quạt dàn lạnh/dàn ngưng

Đặc điểm: Âm cao, thay đổi theo tốc độ quạt, đôi khi “lúc to lúc nhỏ”.
Khả năng kỹ thuật:
- Cánh quạt cạ băng (băng dàn do xả đá kém).
- Vòng bi/bạc lót quạt mỏi, trục khô dầu, lệch cánh sau va chạm.
- Bụi, sợi tóc, nilon bắt vào cánh (quạt đáy/dàn ngưng).
Cách nghe: Mở cửa, nhấn công tắc cửa (giả lập đóng) để quạt chạy; áp tai gần lỗ gió. Nghe tiếng quệt/vi vu theo vòng quay.
Xử lý nhanh: Không tự xịt dầu bừa bãi vào motor kín; xả băng đúng quy trình, vệ sinh; nếu vẫn rít → thay quạt đúng CFM/điện áp.

3) Tiếng “lạch cạch”/“cộc cộc” – nhóm cơ khí lỏng/kênh gió

Đặc điểm: Kêu theo nhịp rung, xuất hiện khi block khởi động hoặc khi đóng/mở cửa.
Khả năng:
- Ốc bắt quạt lỏng, lưới che gió lỏng.
- Ống đồng chạm tấm lưng; khay ngưng chạm khung.
- Vật thể lạ rơi trong kênh gió.
Cách nghe: Gõ nhẹ hông tủ; nếu “rè → cộc” đổi biên độ → bulông/ốp lỏng.
Xử lý nhanh: Siết lại ốc, đệm cao su tì điểm; cố định ống/khay, dọn vật lạ.

4) Tiếng “click/cạch đơn” – rơ-le/board/thermal protector

Đặc điểm: “Click” khi block khởi động; nếu click nối tiếp (2–5 giây một lần) kèm không mát → block không lên.
Khả năng:
- Rơ-le khởi động hỏng; tụ khởi động suy (với block thường).
- Driver inverter quá nhiệt/IGBT suy, điện áp lưới yếu.
Cách nghe: Đứng cạnh đáy tủ; click lặp lại đều đặn kèm run nhẹ lúc ngắn ngủi → nên gọi thợ để bảo toàn block.

5) Tiếng “tách tách”/“lóc bóc” – giãn nở nhiệt, đá rơi, chất lỏng

Đặc điểm: Tự nhiên sau xả đá hoặc khi ngăn đá tạo đá: đá rơi xuống khay phát tiếng “tách”.
Bình thường: Tiếng nhỏ, thưa; không kèm mùi khét/nhấp nháy.
Bất thường: Tách lớn, hậu âm rung kéo dài → kiểm khay đá lỏng hoặc kênh gió có băng bong tróc từng mảng.

Ghi nhớ: Hãy ghi âm 15–30 giây tại vị trí kêu to nhất (gần quạt, sau tấm lưng, mặt đáy). File ghi âm là “bằng chứng vàng” giúp kỹ thuật bẻ khóa lỗi nhanh hơn 50%.

Tiếng Kêu Lớn: Chẩn Đoán Lỗi Motor Quạt Bị Lệch Cánh hoặc Hỏng Vòng Bi

Quạt là nguồn gây ồn phổ biến nhất, đặc biệt ở tủ No Frost có quạt dàn lạnh (trong khoang) và quạt dàn ngưng (đáy sau).

Dấu hiệu nhận biết “đúng quạt”

Kêu tăng/giảm theo độ mở cửa (vì một số model giảm tốc khi mở).
Ấn giữ công tắc cửa (giả lập đóng), kêu xuất hiện rõ → quạt dàn lạnh.
Kêu chấm dứt khi tủ ngắt block một lúc nhưng quạt vẫn quay (trường hợp quạt dàn ngưng sẽ dừng theo block).

Ba kịch bản điển hình

Cánh cạ băng
- Âm: “ríttttt” kèm “lốp bốp” khi cánh quét qua băng.
- Nguyên nhân: Xả đá kém, lỗ thoát tắc, ẩm cao vào khoang.
- Khắc phục: Thông thoát nước bằng nước ấm; kiểm dây sưởi/NTC dàn/relay xả đá; chạy thử đủ chu kỳ.
Vòng bi/bạc lót mòn – lệch trục
- Âm: “rè cao/vi vu” liên tục, không liên quan đến băng.
- Nguyên nhân: Tuổi thọ motor; bụi – dầu mỡ bám; trục khô.
- Khắc phục: Thay motor quạt (khuyến nghị); tạm thời có thể vệ sinh cánh, nhưng không khuyến khích nhỏ dầu vào motor kín.
Cánh méo/lệch – lỏng ốc
- Âm: “lạch cạch” theo vòng quay; đôi khi rung cả vách.
- Nguyên nhân: Va đập khi xếp đồ; tháo lắp trước đó.
- Khắc phục: Cân cánh (nếu thiết kế cho phép) hoặc thay cánh; siết ốc đúng lực.

Test nhanh tại nhà (an toàn)

Ngắt điện → mở vách quạt (nếu dễ tiếp cận) → xoay tay nhẹ cánh quạt: trơn êm là tốt; nghe rít hoặc có điểm kẹt → motor mỏi.
Quan sát băng quanh quạt; nếu có băng, giải quyết gốc xả đá trước rồi mới kết luận hỏng quạt.

Hướng Dẫn Khắc Phục Lỗi Kêu Do Vị Trí Đặt (Kê chân và khoảng cách)

Không ít ca “kêu to” chỉ là do đặt tủ sai – rất rẻ để khắc phục.

1) Cân bằng bốn chân – diệt cộng hưởng

Mục tiêu: Khi tủ chạy, không đung đưa; lực tỳ đều bốn chân.
Cách làm: Dùng nivo (thước thủy) hoặc ứng dụng level trên điện thoại đặt ở nóc tủ; vặn chân trước (thường có ren) để mặt tủ hơi nghiêng trước 1–2° (giúp cửa tự khép, giảm chấn).
Đệm giảm chấn: Lót cao su tổ ong dưới hai chân trước để chặn rung truyền xuống sàn.

2) Khoảng cách – tránh “loa phóng thanh”

Sau lưng & hai bên: chừa ≥ 5–10 cm; tủ có dàn ngưng ẩn hông càng cần khe thoáng.
Tấm lưng & ống: đảm bảo không chạm vào tường/vật cứng; chỉ cần chạm nhẹ, rung sẽ khuếch đại thành tiếng “rè”.
Bề mặt đặt: Sàn gỗ rỗng/hộp sẽ cộng hưởng; đặt tấm cao su – gỗ đặc dưới chân để cắt truyền rung.

3) Quản lý dây/ống – tránh “cồng kềnh phát tiếng”

Dây điện, ống thoát không chạm tấm lưng hoặc chân tủ; cố định bằng kẹp nhựa.
Khay ngưng phải nằm chuẩn trên giá; lỏng → “lạch cạch” theo rung.

4) Tránh “khoang tủ âm” thiếu thông gió

Nếu tủ đặt âm tủ bếp, tạo đường hút – xả gió (dưới vào, trên ra). Khoang kín làm quạt đáy kêu to hơn vì tải nặng.

Quy Trình Thay Thế Motor Quạt và Cam Kết Bảo Hành Tiếng Kêu Dứt Điểm

Khi xác định nguồn ồn từ motor quạt, giải pháp bền vững là thay mới đúng mã. Quy trình chuyên nghiệp tại nhà gồm:

Bước 1 – Chẩn đoán xác lập

Ghi âm – định vị nguồn ồn (dàn lạnh/dàn ngưng).
Kiểm băng – xả đá: nếu có băng, xử lý xả đá trước; chỉ thay quạt khi đã loại trừ nguyên nhân do băng.
Đo điện áp – dòng motor (khi khả dụng), so với dữ liệu hãng.

Bước 2 – Tháo lắp an toàn & sạch

Ngắt điện, tháo ốp vách; chụp ảnh giắc – đường dây trước khi tháo.
Tháo cánh (nếu tách rời), giữ nguyên hướng gió.
Vệ sinh kênh gió – lỗ thoát; lau khô ẩm.

Bước 3 – Lắp quạt mới đúng CFM/điện áp

Dùng mã motor tương thích; nếu thay “na ná”, lưu lượng gió sai sẽ gây ồn – lạnh kém.
Cân cánh, siết ốc đúng lực để tránh méo rãnh.

Bước 4 – Test rung – ồn – lưu lượng

Chạy không tải 2–3 phút nghe rè/vi vu; kiểm chạm cánh.
Đo rung (cảm nhận bằng tay) trên vách; rung phải giảm rõ so với trước.
Kiểm tra đường gió không còn vật cản.

Bước 5 – Nghiệm thu & bàn giao

Ghi video/âm thanh trước–sau thay để khách đối chiếu.
Dán tem bảo hành, ghi rõ mã linh kiện & ngày thay.

Cam kết:

Bảo hành tiếng kêu theo hạng mục quạt (6–12 tháng tùy hãng/mã).
Nếu tiếng kêu còn do khoang gió/băng tái, kỹ thuật sẽ báo hạng mục liên quan (xả đá/NTC/thoát ngưng) trước khi bàn giao — chỉ làm khi khách đồng ý.

Bảng soi nhanh: Tiếng – Nguồn – Hành động

Tiếng bạn nghe	Nguồn khả dĩ	Kiểm gì đầu tiên	Hành động ưu tiên
Rè/ù đều	Rung cộng hưởng, block	Cân chân, tấm lưng chạm	Kê chân, đệm cao su, nắn tấm
Rít/vi vu	Quạt dàn lạnh/ngưng	Băng quanh quạt, bụi cánh	Xả băng, vệ sinh; thay quạt nếu mòn
Lạch cạch	Ốc lỏng, khay/ống chạm	Gõ nhẹ kiểm lỏng	Siết ốc, cố định khay/ống
Click liên tục	Rơ-le/driver inverter	Nhiệt độ, reset, không lạnh	Gọi thợ: test rơ-le/driver/nguồn
Tách tách	Đá rơi/giãn nở	Thời điểm sau xả đá	Bình thường; kiểm khay đá nếu quá lớn

Checklist 1 phút trước khi gọi thợ

Tủ cân chân, không đung đưa.
Hai bên/sau lưng có khe thoáng ≥ 5–10 cm.
Không có vật cứng chạm tấm lưng/ống/khay.
Đã xả băng nếu nghe cánh quạt cạ.
Ghi âm 15–30 giây tiếng ồn ở vị trí to nhất.

Nếu đã làm các bước trên mà tiếng kêu không giảm, rất có thể nguồn ồn nằm sâu (motor quạt mỏi, driver inverter gây giật cục, block quá tải). Lúc này, can thiệp chuyên môn sẽ giúp chẩn đoán nhanh – sửa gọn – bảo hành rõ ràng.

Kết luận:

“Tủ lạnh bị kêu” không phải tất cả đều nguy hiểm, nhưng bất kỳ tiếng ồn tăng dần, kéo dài đều là tín hiệu sức khỏe cần lắng nghe. Nhận diện đúng loại âm, bạn sẽ biết nên kê chân, tạo khe thoáng, xả băng, hay thay quạt. Khi có dấu hiệu click liên tục, rít lớn dù đã xả băng, hoặc rung cộng hưởng dai dẳng, hãy để kỹ thuật chuyên nghiệp kiểm driver – nguồn – block – quạt theo quy trình. Điều này không chỉ chấm dứt tiếng ồn mà còn bảo vệ tuổi thọ của tủ và tiết kiệm điện theo thời gian.

Cần hẹn thợ đến nhà, chẩn đoán bằng nghe–đo–kiểm và báo giá rõ ràng theo hạng mục? Hãy tham khảo sửa tủ lạnh để được hỗ trợ nhanh chóng.

Thông tin liên hệ

Địa chỉ: Số Phạm Văn Bạch, Phường Cầu Giấy, Hà Nội
Website: https://vccservices.vn/
Điện thoại (24/7): 0981617567